Upcykling, czyli ponowne wykorzystywanie przedmiotów to najlepszy i najbardziej przyjazny sposób na zagospodarowanie wytwarzanych przez ludzi odpadów. Nadawanie przedmiotom innego znaczenia i podwyższanie ich wartości rynkowej pomaga oszczędzić cenne surowce i ma realny wpływ na ochronę ekosystemu.
Przetwarzanie wtórne odpadów: recykling, upcykling, downcykling
Redukcja odpadów oraz ich powtórne zagospodarowanie to dzisiaj palący problem w wielu rozwiniętych krajach. Rozwiązaniem jest ich ograniczenie i recykling. Wtórne wykorzystanie odzyskanych surowców to doskonałe rozwiązanie zarówno dla ludzi, jak i dla całego ekosystemu. Poprawna segregacja śmieci ma realny wpływ na ochronę środowiska naturalnego i poprawę jakości naszego życia. To właśnie dzięki właściwej segregacji domowych śmieci możliwe jest ich powtórne przetworzenie. Recykling odpadów dzielony jest na dwa rodzaje: upcykling i downcykling.
Ekologia i upcykling
Upcykling jest idealną formą przetwórstwa wtórnego odpadów. Dzięki właściwemu zagospodarowaniu otrzymujemy produkt przewyższający początkową wartość surowca. Dobrym przykładem są tu popularne i designerskie meble z palet. Dzięki ponownemu wykorzystaniu palety, której wartość zazwyczaj nie przekracza kilkunastu czy kilkudziesięciu złotych (w zależności od ich stanu) otrzymujemy wysokiej jakości produkt o nieporównywalnie wyższej wartości.
Upcykling w przeciwieństwie do recyklingu nie zużywa dużej ilości energii i gazu. Do ponownego zagospodarowania odpadów np. starych mebli, plastikowych butelek itp. wykorzystywane są techniki ręczne. Z tego rozwiązania chętnie korzystają projektanci – designerzy. To właśnie spod ich palców wychodzą prawdziwe i unikalne dzieła sztuki.
Downcykling – przetwarzanie zużytych produktów
Ponowne, przemysłowe, przetwarzanie odpadów na rzeczy o mniejszej wartości określane jest jako downcykling. Ten sposób przetwórstwa pozwala wytworzyć produkty o mniejszej wartości niż pozyskany z recyklingu surowiec. I tak np. szklana butelka przekształcana jest w stłuczkę szklaną (surowiec o niższej jakości), z którego powstaną kolejne produkty wykorzystywane m.in. w budownictwie.
Niestety niewiele surowców może być wykorzystywane bez końca. Papier może być przerabiany trzy- lub czterokrotnie. Potem włókna stają się zbyt krótkie i surowiec traci na jakości. Podobnie jest z plastikiem. Plastik gorszej jakości przerabiany jest jednorazowo, ten o wyższych parametrach do czterech razy. Jedynym surowcem nietracącym na wartości jest aluminium, który podobnie jak inne metale, może być przerabianie wielokrotnie.
Recykling zużytych surowców pomimo niewątpliwych zalet nie jest rozwiązaniem doskonałym. Najlepszym i najbardziej ekologicznym sposobem jest zmniejszenie produkcji śmieci poprzez bardziej zrównoważone decyzje zakupowe i upcykling. Maksymalne wykorzystywanie zużytych przedmiotów i nadawanie im drugiego, trzeciego i kolejnego życia to najlepsze i najbardziej ekologiczne rozwiązanie na zagospodarowywanie wytworzonych odpadów.
